Verbeter de wereld, begin bij jezelf! De aandacht voor duurzaamheid in de schoenenindustrie neemt toe. Zo wordt geëxperimenteerd met nieuwe en milieuvriendelijke(re) materialen van afval uit de voedingsindustrie of bijproducten van de landbouw. Schoenvisie zet een aantal interessante innovaties op een rij. Wist je bijvoorbeeld al dat er sneakers bestaan van melk?

Ananasvezels

Piñatex heeft zich de afgelopen jaren in de kijker gespeeld als serieus alternatief voor leer. Het materiaal komt uit de koker van het Spaanse Ananas Aman Ltd. en wordt gemaakt van vezels uit de bladeren van de ananasplant. Deze bladeren zijn een bijproduct van de ananasoogst. Normaal worden ze verbrand of weggegooid, nu genereren ze een extra inkomstenbron voor boeren.

Leer maken van ananasvezels gaat als volgt: de vezels worden via een zogenaamde decorcitatie-procedure gescheiden van het blad en ondergaan vervolgens een industrieel proces. Het resultaat is een ‘non-woven mesh’, de basis voor Piñatex. De afwerking, die het materiaal zijn leerachtige uitstraling geeft, vindt in Spanje plaats. Piñatex is zacht, flexibel en slijtvast. Het materiaal is al omarmd door veganistische schoenenmerken als NAE (een afkorting voor No Animals Harmed, red.) en duikt steeds vaker op in de collecties van grote merken. Hugo Boss en Mercer Amsterdam namen sneakers van ananasleer op in hun recente zomercollecties (respectievelijk in 2018 en 2019), H&M verwerkte het materiaal in de nieuwste Conscious Collection.

Foto: Hugo Boss

Kauwgomzolen

Na sigarettenpeuken is uitgespuugde kauwgom de grootste vervuiler in stedelijke gebieden. In Amsterdam alleen al belandt er jaarlijks zo’n 1,5 miljoen kilo van het kleverige goedje op straat. Het duurt meer dan 20 jaar voor het spul volledig is vergaan. Het opruimen kost gemeentes miljoenen. Reclamebureau Publicis One bracht dit probleem in 2018 op een bijzondere manier onder de aandacht. In samenwerking met het Engelse bedrijf Gumdrop en het Amsterdamse modemerk Explicit Wear ontwikkelden zij een leren sneaker met een zool van gerecyclede kauwgom, de Gumshoe. Gumdrop ontwikkelde een methode om rubber uit gebruikte kauwgom te winnen. De knalroze korrels worden gebruikt voor allerlei producten, van knalroze vuilnisbakken (waarmee nieuwe ‘grondstoffen’ worden verzameld) tot schoenzolen. Een exemplaar bemachtigen? De sneakers zijn te koop bij Hudson’s Bay.

Foto: Gumshoe

Fruitafval

Als het aan het Rotterdamse ontwerpersduo Hugo de Boon en Koen Meerkerk ligt, worden alle producten waar nu dierlijk leer voor wordt gebruikt in de toekomst van afgedankt fruit gemaakt. Met hun bedrijf Fruitleather Rotterdam slaan ze twee vliegen in één klap door zowel voedselverspilling als dierenleed aan te pakken. In een eerder interview met Schoenvisie vertelde De Boon dat slechts 55 procent van al het geoogste fruit daadwerkelijk door mensen opgegeten wordt. De rest wordt weggegooid, bijvoorbeeld omdat het niet aan de cosmetische eisen van supermarkten voldoet.

Bij toeval kwamen de ontwerpers erachter dat er een leerachtig goedje ontstaat als je fruit inkookt, uitsmeert en laat opdrogen. Die ontdekking vormde de basis voor Fruitleather. De focus ligt nu op het perfectioneren van het materiaal. De ontwerpers werken aan een milieuvriendelijke methode waarmee ze de technische eigenschappen van leer – ademend, soepel en slijtvast – zo dicht mogelijk willen benaderen. Het duurt nog even voor er daadwerkelijk schoenen van fruitleer in de winkel liggen, maar er zijn al producten op de markt van materialen die minder intensief gebruikt worden, zoals lampenkappen.

Foto: Fruitleather Rotterdam

Paddenstoelen

Tassenmerk Myomy Do Goods presenteerde in januari 2018 tijdens de duurzame vakbeurs Soul Salon een bijzondere nieuwe tas van het plantaardige materiaal Muskin, oftewel: paddenstoelenleer. Muskin wordt gemaakt van een Chinese paddenstoel, die tussen de 20 en 40 centimeter groot kan worden. Uit de zwammen worden flinke lappen gesneden, die net als leer kunnen worden gelooid. Dat gebeurt louter met plantaardige materialen. Muskin komt qua uiterlijk in de buurt van suède, al is het zachter. Het materiaal heeft een aantal bijzondere eigenschappen. Het kan vocht opnemen en ook weer vrijlaten en is als natuurproduct bovendien volledig biologisch afbreekbaar. Toch laat de eerste commerciële tas van paddenstoelenleer voorlopig nog even op zich wachten. Het model van Myomy is een prototype. 

Foto: Myomy Do Goods

Koffie & melk

Het Duitse Nat-2 loopt voorop als het gaat om nieuw materiaalgebruik. Het sneakerlabel verwerkte al paddenstoelen, gerecycled hooi en gras, visleer en hout in zijn schoenen. Meest opvallend zijn de schoenenlijnen met melk en koffie. De ‘melksneakers’ zijn ontwikkeld in samenwerking met Qmilk. Qmilk mengt gedroogd melkpoeder – gemaakt van melk die niet geschikt is voor consumptie – met water en perst dit goedje met een soort pastamachine tot ragfijne draden. Het materiaal voelt aan als zijde en is zeer geschikt voor mensen met een gevoelige huid. Nat-2’s ‘Coffee Line’ bestaat uit sneakers met een upper van gerecyclede koffiepulp, -bonen en -planten. Het gepatenteerde materiaal is ontwikkeld in Duitsland en ja, het ruikt naar koffie.

Wil je weten hoe je duurzaamheid toepast in jouw bedrijf? Kom dan naar de Trenddag op 21 mei! Uiteraard word je op de Trenddag bijgepraat over de trends van het nieuwe inkoopseizoen, zomer 2020. Maar er is ook een panel dat praat en vragen beantwoordt over het centrale thema sustainability. En dat past weer perfect bij de duurzame locatie, Art Centre Delft. Ga voor meer informatie en tickets naar www.schoenvisie.nl/events/trenddag.