Foto’s: Dennis Daamen

Bij Pfannini Schoenmode, de schoenenzaak van de broers Sander (44) en Reinier Pfann (35) in Zaandam, staat de klok altijd op tien voor twee. Een van de eyecatchers in de winkel is een wandvullende print van de Zaanse skyline, waarop onder meer het gemeentehuis met zijn karakteristieke klokkentoren is afgebeeld. Als ode aan hun stad, zegt Sander, die ons rondleidt; Reinier houdt een oogje op de winkelvloer. “We zijn een oer-Zaans bedrijf en daar zijn we trots op.” Er is nog iets anders dat direct in het oog springt: het koninklijke wapenschild boven de toonbank. Het familiebedrijf bestond in 2021 honderd jaar en mag – als kroon op dat jubileum – sindsdien de eretitel Hofleverancier voeren. “Dat gaf een enorme boost in deze coronatijden”, zegt Sander. “En het predicaat geeft de winkel een bepaalde grandeur, vind je niet?”

Hippere zusje

Sander en Reinier zijn sinds 2014 officieel de vierde generatie in het familiebedrijf. De basis wordt gelegd als hun overgrootvader in 1921 een schoenmakerij in Zaandam opent (‘Pfann is de man die het repareren kan’). De tweede generatie start met de verkoop van schoenen en lederwaren, en onder de derde generatie, hun vader en ooms, komen er vanaf het eind van de jaren zestig meer winkels bij. De Pfann-broers openen filialen in Amsterdam en Den Helder en breiden in hun thuisstad uit met sportzaak Pfann Sports en modeschoenenwinkel Pfannini. Op Pfannini na zijn die winkels inmiddels weer gesloten of verkocht. Dat heeft ermee te maken dat de winkelopeningen vooral praktisch van aard waren, zegt Sander. “Het idee was dat de vier broers allemaal een eigen vestiging zouden runnen.”

‘Onze klanten weten: als ik schoenen van een merk als Gabor zoek, moet ik bij Pfannini zijn’

Bij Pfannini gaat dat anders. Die winkel wordt geopend als ‘het hippere zusje’ van Pfann, een specialist in pasvormschoenen met merken als Durea, Mephisto, Wolky en Xsensible. Een idee van vader Jan (72), die met het nieuwe concept een jonger publiek wil aanspreken. Op een passende locatie: de Gedempte Gracht, de belangrijkste winkelstraat van Zaandam. Het blijkt een schot in de roos. Pfannini is inmiddels met afstand de grootste vestiging in vierkante meters en omzet. “Mode en comfort waren destijds twee totaal verschillende werelden”, zegt Sander. “Pfann stond bij de doelgroep die we wilden bereiken bekend als een nogal stoffige winkel. Hoe anders is dat nu; die segmenten zijn veel meer naar elkaar toe gegroeid. Op termijn willen we toe naar één grote locatie. We zijn al aan het kijken voor een geschikt pand.”

Zelfstandige tussen grote ketens

De ondernemersbroers groeien met de zaak op. “Thuis ging het bijna over niets anders”, zegt Sander. “Het is niet voor niets dat ik small business & retail management ben gaan studeren, en Reinier commerciële economie. We hebben ook altijd zaterdagbaantjes in de detailhandel gehad. Het vak trok gewoon.” Reinier gaat na zijn studie de vestiging in Amsterdam leiden. Sander werkt dan als filiaalmanager bij Bruna en is slechts zijdelings bij het familiebedrijf betrokken. Tot Jan, die de pensioengerechtigde leeftijd nadert en nog als enige Pfann-telg in de directie zit, zijn zoons in 2013 vraagt of ze de zaken samen willen voortzetten. “Toen ben ik ook ingestapt”, vertelt Sander. “Het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan, denk ik. En het contact met klanten is zo mooi. Laatst hielp ik een jongen die nette schoenen onder de honderd euro zocht, voor zijn eerste stage. Hij was al bij de grote ketens verderop in de straat geweest – wij zijn bijna de enige zelfstandige schoenenzaak in Zaandam – maar kon daar niet slagen. Door goed door te vragen, konden wij hem wél helpen. Dat vind ik prachtig.”

Pareltjes binnen de collectie

De broers gaan verder op de weg die door hun vader en ooms is ingeslagen. Met een select aantal merken, ongeveer twintig in totaal, die ze breed neerzetten. Voor Clarks, Floris van Bommel en Gabor heeft Pfannini eigen shop-in-shops. Die van Gabor werd zelfs het uitgangspunt bij de grootschalige verbouwing in 2010; de ondernemers besloten de vaste elementen – witte presentatieblokken, grijze vloerbedekking – voor meer eenheid door te trekken naar de rest van het interieur. Sander: “We wilden er nog een knalkleur bij, anders werd het wel erg wit allemaal. Dat werd oranjerood.”

‘We willen binnen de collecties van onze leveranciers ook de ‘pareltjes’ presenteren’

Het zal geen verrassing zijn dat Gabor het belangrijkste merk in omzet is. Pfannini heeft de grootste collectie van Noord-Holland, groter nog dan die van de brandstore in Alkmaar. “Onze klanten weten: als ik schoenen van Gabor zoek, moet ik bij Pfannini zijn”, zegt Sander. “En dat geldt ook voor onze andere merken.” Daarbij is het gewoon leuker om op deze manier met je leveranciers te werken, vervolgt hij. “Modellen die het op papier goed doen, zijn in de praktijk vaak het saaist om te zien. Wij willen binnen de collecties van onze leveranciers ook de ‘pareltjes’ presenteren. Denk aan de premium sneakerlijn van Floris van Bommel of de hippe stijlen waarvan niet iedereen weet dat Gabor die óók in het assortiment heeft. En dan zie je klanten die het merk eigenlijk truttig vinden, ineens toch met die schoenen de deur uit gaan.” De ondernemers blijven bij de inkoop wel binnen bepaalde kaders. Sander: “Neem een merk als Harris. Prachtig, ik zou het hier dolgraag verkopen, maar dat vinden de nuchtere Zaankanters echt te duur.”

Met de tijd mee

Het komt nogal eens voor dat de nieuwe generatie de boel na overname volledig op de schop neemt. Sander: “Dat was bij ons niet het geval. We zagen dat het goed ging. En aan een goed concept moet je niet te veel veranderen.” Dat wil niet zeggen dat het familiebedrijf niet met de tijd meegaat. Zo is Pfannini sinds 2012 online actief. Dat begon als experiment met Topshoe, een platform dat het assortiment van meer dan negentig aangesloten retailers bundelt. In het najaar van 2020 kwam daar een eigen webshop bij. “Daar waren we toen de winkels niet veel later verplicht dicht moesten, heel blij mee”, zegt Sander. “Tijdens de tweede lockdown hebben we vol op Bol.com ingezet. De webshop en verkoop via platforms zijn inmiddels twee volwaardige poten binnen ons bedrijf.” Al waken de ondernemers ervoor dat het online aandeel niet te groot wordt; de klanten die naar de fysieke winkels komen, staan nog steeds op nummer één. Sander: “Die willen we de persoonlijke aandacht en service kunnen blijven bieden die we zo hoog in het vaandel hebben staan. Zónder zouden we onszelf in de voet schieten, want dat zijn juist de dingen die de fysieke winkel in deze tijd bestaansrecht geven. Want al heb je nog zo’n mooie zaak – als klanten door een chagrijnige verkoper worden geholpen, komen ze echt niet meer terug.”

Pfannini Schoenmode en Pfann Schoenen, Gedempte Gracht 10 (Pfannini) en Rozengracht 59 (Pfann), Zaandam. Merken: ongeveer 20, o.a. Australian, Clarks, Cycleur de Luxe, DL Sport, Durea, Floris van Bommel, Gabor, Mjus, NeroGiardini, Wolky en Xsensible.

Dit artikel verscheen het eerst in Schoenvisie magazine.

Neem nu een totaalabonnement op Schoenvisie

Ook de printedities van Schoenvisie ontvangen? Sluit dan nu een totaalabonnement af. 

Naast 24/7 toegang tot alle exclusieve content op de website krijg je dan ook het prachtige magazine thuisbezorgd met elk seizoen de allernieuwste kleurkaarten. Daarnaast profiteer je als abonnee van mooie kortingen op webinars en events.