TOP

Overmacht: wat zijn de gevolgen van de coronacrisis op contracten?

Door de corona-uitbraak hebben veel schoenenondernemers het niet makkelijk. Mensen zijn opgeroepen om thuis te werken waar dat mogelijk is, de winkelstraten blijven leeg. Al deze maatregelen hebben grote gevolgen voor zowel kleine als grote ondernemers. Een van de vragen die speelt is hoe het zit met het nakomen van contractuele verplichtingen. Bright Advocaten geeft antwoord op de vraag: wanneer is er sprake van overmacht?

Kun je als ondernemer, of de partij waarmee je een contractuele verplichting bent aangegaan, een geslaagd beroep doen op overmacht wanneer het door het virus niet meer mogelijk is aan deze verplichtingen te voldoen?  

Een geslaagd beroep op overmacht 

Mogelijk ben je, of is de partij waar je een overeenkomst mee hebt gesloten, door de gevolgen van het coronavirus niet in staat om deze na te komen. In beginsel geldt natuurlijk dat een overeenkomst nagekomen moet worden. Indien een partij zich niet aan zijn contractuele verplichtingen houdt, kan dit nare gevolgen hebben zoals ontbinding van de overeenkomst of een verplichting tot schadevergoeding. 

Echter, een geslaagd beroep op overmacht kan ervoor zorgen dat de partij niet op deze tekortkoming kan worden aangesproken. Welke exacte gevolgen van toepassing zijn op een geslaagd beroep op overmacht hangt echter af van het specifieke geval. 

Overmachtsclausule 

De contractuele afspraken die met een andere partij zijn gemaakt zijn leidend voor overmachtssituaties. Het is daarom van belang om na te gaan of er in uw eigen huidige contracten en gesloten overeenkomsten een overmachtsclausule is opgenomen. Afhankelijk van de formulering van deze clausule kan het coronavirus mogelijk worden gezien als een situatie van overmacht. Hiervan zal bijvoorbeeld eerder sprake zijn wanneer ziektes of epidemieën zijn opgenomen in deze bepaling. 

Als er geen overmachtsclausule is opgenomen in de overeenkomst, maar er wel algemene voorwaarden van toepassing zijn die een dergelijke clausule bevatten, zal deze clausule gelden voor deze overeenkomst. In een overmachtsclausule zullen vaak ook de gevolgen van een geslaagd beroep op overmacht vastgelegd zijn. 

Geen overmachtsclausule 

Als er geen overmachtsclausule is opgenomen in de overeenkomst of de algemene voorwaarden, zal het nationaal geldende recht van toepassing zijn. In Nederland is een partij een schadevergoeding verschuldigd indien deze tekortkomt in de nakoming van een overeenkomst, tenzij de tekortkoming niet aan deze partij kan worden toegerekend. 

Hiervan is sprake wanneer de tekortkoming niet aan de schuld van deze partij is te wijten en er geen contractuele of wettelijke basis bestaat op grond waarvan de schade voor rekening van deze persoon kan komen. Let op: Het is ook mogelijk dat buitenlands recht van toepassing is, bijvoorbeeld wanneer zaken wordt gedaan met een buitenlandse partij. 

Naast het niet hoeven betalen van schadevergoeding, kan ook het ontbinden van de overeenkomst een gevolg zijn van een geslaagd beroep op overmacht. Voor ontbinding geldt daarentegen niet dat er sprake moet zijn van een tekortkoming die toegerekend kan worden aan de niet nakomende partij. Iedere tekortkoming kan leiden tot ontbinding. Echter, ontbinding is niet mogelijk indien er sprake is van een tekortkoming van bijzondere aard of geringe betekenis. 

Corona als overmacht 

Dat de uitbraak van het coronavirus en alle gevolgen van dien gezien kunnen worden als een tekortkoming die niet aan een partij kan worden toegerekend of een tekortkoming van bijzondere aard, kan niet met zekerheid worden gesteld. Echter, deze stelling is volgens ons gezien de uitzonderlijke situatie en de impact van de gevolgen die het virus met zich meebrengt, in meerdere gevallen wel verdedigbaar. 

Tot slot 

Op de vraag of er door het coronavirus sprake is van overmacht is dus niet één juist antwoord te geven. Dit hangt af van de situatie en zal per geval bekeken moeten worden. Hierbij speelt de al dan niet overeengekomen overmachtsclausule een rol en de wijze waarop deze geformuleerd is. 

Dit is een ingezonden bijdrage van Bright Advocaten