In een schriftelijke reactie op kamervragen van de SP en de SGP heeft minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) laten weten dat het wettelijk geen probleem is dat de cao Fashion, Sport en Lifestyle is afgesloten zónder de grote vakbonden. De cao geldt dus voor alle werknemers die werken bij de aangesloten leden van Inretail.

Twee weken geleden sloot Inretail een nieuwe cao Fashion, Sport & Lifestyle af met de kleinere vakbond AVV. Ook vakbond De Unie wil de cao ondertekenen. Het hete hangijzer in de nieuwe cao is het verlagen van de afschaffing van de zondagtoeslag van 100 procent naar 50 procent.

Op 29 juni 2015 hebben de kamerleden Dijkgraaf (SGP) en Ulenbelt (SP) kamervragen gesteld over de cao die door Inretail is overeengekomen met de vakbonden AVV en De Unie. Ze vroegen zich namelijk af of de overeenkomst die Inretail heeft gesloten met deze kleine bond de arbeidsvoorwaarden kan bepalen voor een hele sector. De kamerleden vrezen voor een ondermijning van het huidige cao-systeem. Vakbonden CNV, FNV en RMU hebben de nieuwe cao namelijk niet ondertekend.

Geen minimumaantal vakbondsleden nodig

Het antwoord van minister Asscher is dat dat wettelijk geen probleem is dat de grote vakbonden de cao niet mede hebben ondertekend. Er zijn in de Wet op de cao geen eisen gesteld aan het aantal werknemers dat lid is van een vakbond, voordat een cao goedgekeurd mag worden. De minister zegt daarover: “Gekeken wordt naar de aantallen werknemers die werkzaam zijn bij de (bij Inretail, red.) aangesloten werkgevers, afgezet tegen het totaal aantal werknemers in de branche.”

In de wet is ook geregeld dat de werkgever de cao moet aanbieden aan werknemers die geen lid zijn van een vakbond, of lid zijn van een vakbond die de cao niet heeft ondertekend.

Lichtpuntje voor vakbonden

Er is nog hoop voor de grote vakbonden. De cao tussen Inretail en de vakbonden AVV en De Unie moet namelijk nog wel worden goedgekeurd door de minister met een zogenaamde avv, een algemeen verbindend verklaring.

Daarover zegt minister Asscher: “Het is in principe niet aan de minister om ‘in te grijpen’ in cao’s of om een oordeel te hebben over de inhoud daarvan. Indien in een bedrijfstak bij de cao-onderhandelingen de meest representatieve werknemersorganisaties in die bedrijfstak onvoldoende bij het cao-overleg worden betrokken, kunnen zij via de rechter proberen een recht op onderhandeling afdwingen.Tevens kent de avv-procedure de mogelijkheid om bedenkingen in te dienen tegen het avv-verzoek.”

Met andere woorden: een afgesloten cao geldt voor iedere werknemer, vakbondslid of niet, en in de wet is niet geregeld dat alle vakbonden aan de onderhandelingstafel moeten zitten. Wel kan er een plekje aan de onderhandelingstafel worden afgedwongen, maar het lijkt er niet op dat de FNV en de CNV geweigerd zijn bij het overleg.

Stukgelopen gesprekken

Eind 2014 liepen de gesprekken tussen Inretail en de vakbonden FNV en CNV stuk omdat Inretail de zondagtoeslag wilde verlagen. Jan Meerman, voorzitter van Inretail, zei destijds in Het Financieele Dagblad dat hij alles had gedaan om de twee grootste bonden aan de onderhandelingstafel te krijgen: “We hebben anderhalf jaar met elkaar onderhandeld en uiteindelijk nog WRR-lid Peter van Lieshout gevraagd als mediator op te treden. Het mocht niet baten.”

CNV-onderhandelaar Agostino Di Giacomo Russo reageerde hierop in een persbericht: “Inretail was alleen maar geïnteresseerd in het verlagen van de zondagtoeslag en maatregelen die slecht zouden uitpakken voor het personeel. Daarop zijn de gesprekken stukgelopen.”

CNV start petitie

Inmiddels heeft vakbond CNV gereageerd op de nieuwe cao van Inretail. In een persbericht zegt de bond: “CNV is teleurgesteld over de antwoorden van minister Asscher op kamervragen over de afgesloten cao Inretail. Deze cao werd afgesloten met de AVV, met niet of nauwelijks leden in de branche. Vakbond de Unie sloot zich er later bij aan, maar ook deze bond is zeer mager vertegenwoordigd in de branche. Minister Asscher beperkt zich in zijn beantwoording echter tot wat er wettelijk gezien volgens hem kan en gaat niet in op de consequenties van de huidige ontwikkeling.“

Het CNV gaat nu met een petitie de winkels in om te vragen wat werknemers van de cao vinden. Volgens CNV keuren zij de nieuwe cao en de totstandkoming ervan massaal af.