Geen merk op aarde dat zo extended is als het Spaanse Camper. Wat begon als schoenenlabel is inmiddels uitgegroeid tot een merk met innovatieve, vooruitstrevende ideeën op het gebied van winkelinrichting, marketing en hotels en restaurants. Het Design Museum in Londen opende in mei van dit jaar de tentoonstelling Life on Foot om het alom gelauwerde label te eren. Met de tekst ‘Ga aan boord van een creatieve reis naar hoe traditioneel schoenmaken is gevormd door hedendaags design en nieuwe technologieën’ belooft het museum de bezoeker meer te laten zien dan schoenen alleen. Kortom: wie of wat is Camper?

Het begin
Wij kennen Camper misschien sinds 1975, toen Lorenzo Fluxá het merk oprichtte met het idee hedendaagse en unieke schoenen te maken. Maar de wortels gaan veel verder; Fluxá was al de derde in een generatie van meesterschoenmakers en het verhaal begon dan ook 120 jaar terug. In 1877 reisde de Spaanse schoenmaker Antonio Fluxá naar Engeland om nieuwe methoden voor industrieel fabriceren van schoenen te onderzoeken. Bij terugkomst op Mallorca introduceerde hij het machinaal schoenmaken bij een team van ambachtslieden en begon op die manier met het fabriceren van schoenen. Zijn kleinzoon Lorenzo zag in het Spanje van de jaren zeventig een mogelijkheid voor een nieuwe, meer casual stijl van schoenmaken en richtte zoals gezegd Camper op.

Identiteit
Maar wat is er zo bijzonder aan de ontwerpen van het label? Vooraleerst: Het zijn schoenen om mee te lopen. Comfort, functionaliteit en gebruiksvriendelijkheid staan hoog op de lijst van zaken waaraan een stel schoenen van het merk moet voldoen. Maar tegelijkertijd wil het label tot de verbeelding spreken, innoveren, grappig zijn en een Mediterraan sausje over alles uitgieten. En er voor iedereen zijn. Want: er zijn zoveel manieren van lopen als er mensen zijn. Daarom zal hun stijl nooit in een hokje te plaatsen zijn.

De producten van Camper kunnen worden gegroepeerd, dat wel. Zo zijn er de ‘concepts’ waaronder de modellen vallen. Van Camaleón, Pelotas, TWS, Brothers tot Industrial en Wabi. Deze diversiteit in de productrange is Campers manier van het realiseren van vrijheid, van het respecteren van persoonlijke identiteit. Camper is geen rigide idee waaraan iemand zich moet conformeren, maar een wijde range waaruit iedereen de schoen kan selecteren die hem of haar het beste past.

Dan is er nog de kwaliteit. Alleen het beste, natuurlijke, waterafstotende en stoere leer haalt het tot een Camper-schoen en gebruik wordt gemaakt van mallen die zich aanpassen aan de botstructuur en bewegingen van de voet, zolen komen voort uit exclusieve en innovatieve ontwerpen. Vakmanschap wordt gecombineerd met moderne manieren om te produceren en men gaat respectvol om met het milieu.

Camper Pelotas, 1995 (Design Museum)

Samenwerkingen
Maar Camper is niet alleen een schoenenmerk. Het is een stijl, een filosofie, een manier van denken én een manier om schoenen te maken. Wat het bedrijf óók kenmerkt zijn de vele, vele samenwerkingen met kunstenaars, ontwerpers, designhuizen en andere creatievelingen, waaronder ook de Nederlandse ontwerper Hella Jongerius. Onder de noemer Camper Together creëert Camper op deze manier unieke schoenen en winkelconcepten.

Los van Camper Together is er op het moment ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum ook nog een pop-upproject gaande. Deze keer in samenwerking met de beroemde meubelfabrikant Vitra. In het Duitse Weil am Rhein, op de campus van Vitra, is gedurende drie maanden een installatie te zien die het midden houdt tussen een Camper winkel en een innovatief retail concept.

Hier stopt het echter niet. Camper is zoals gezegd koning van de extensies. Zo is er Casa Camper, een hotelconcept met twee vestigingen, een in Barcelona en een in Berlijn. Er is dos pallilos, een bar annex restaurant in Barcelona waar men ‘Aziatische’ tapas kan eten. En sinds 2011 is er Med Winds, een kledinglabel dat ook tot de Camper Group behoort. Onder de naam Camper Lab worden dit najaar de meest innovatieve concepten van het merk gepresenteerd.

Camper winkel NY in samenwerking met Nendo (Design Museum)

Camper advertenties, lente 1977 en lente 1992 (Design Museum)

Vrije geesten
Hoe is dit alles mogelijk, vraag je je af. Er is één continuüm: De vrije geest van de familie Fluxá. En het feit dat het bedrijf nog steeds family-run is, want inmiddels is Lorenzo’s zoon Miguel CEO. Zo kan het dat Camper innovaties op het gebied van winkeldesign en marketing binnen afzienbare tijd om zet in daden, liet Miguel Fluxá onlangs weten in een interview in Creative Review. “Het heeft veel voordelen”, zegt hij. “Het geeft vrijheid omdat je niet afhankelijk bent van derden. Daardoor kunnen we bepaalde dingen doen die we anders waarschijnlijk niet hadden kunnen doen. Of het nu om communicatie gaat, of samenwerkingen.” Ook laat Fluxá weten dat het belangrijk is op lange termijn te denken. “Korte termijn beslissingen zijn vaak niet goed voor de lange termijn. Ik denk altijd aan de volgende generatie.”

Life on Foot
Dat Camper doorgaat moge duidelijk zijn. Maar nu om te beginnen maar eens vieren dat het merk veertig jaar bestaat. In het Britse museum zijn voor de eerste maal ooit de uitgebreide archieven van Camper opengesteld voor het publiek. Op die manier kan de bezoeker de geschiedenis van het bedrijf en het belang van samenwerken tussen verschillende (kunst)disciplines ontdekken. Ook wordt aandacht besteed aan de vooruitstrevende campagnes en het ontwerp- en productieproces van Campers producten, van de designstudio op Mallorca, tot de high-tech massaproductiefaciliteiten in het Verre Oosten. Door middel van schetsen, prototypen en net-niet-gelanceerde modellen wordt Campers andere benadering van ‘vrijwel alles’ duidelijk.

www.camper.com

www.designmuseum.org (Life on Foot  is te zien tot 1 november 2015)