In de afgelopen vijf jaar heeft zowel het aantal bedrijven als het aantal vestigingen van schoenenzaken een forse daling laten zien (CBS). Het aantal ondernemingen met als hoofdactiviteit ‘winkels in schoenen’ is met 20,1 procent afgenomen: van 1.465 in 2012 tot 1.170 in 2017. Het aantal vestigingen is met een daling van 30,4 procent nog sterker teruggelopen. In 2012 hadden schoenenretailers gezamenlijk nog 3.395 filialen, in 2017 waren dat er 2.365. Zes procent van deze vestigen betreft een hoofdvestiging, 41 procent is een filiaal van een hoofdkantoor. Ruim de helft van de schoenenwinkels – 53 procent – zijn zelfstandig opererende vestigingen.

Geografische spreiding

De provincie Zuid-Holland telt met 470 winkels het grootste aantal (vestigingen van) schoenenzaken. Onderstaande afbeelding laat de verhouding tussen het aantal inwoners en schoenenwinkels per provincie zien. Hoe roder een provincie, des te meer inwoners het gebied per schoenenzaak telt. Het landelijk gemiddelde komt uit op 6.376 inwoners per schoenenzaak. In Flevoland is het verzorgingsgebied met 9.269 inwoners op één vestiging het grootst, in Limburg met 3.949 het kleinst.

Aantal medewerkers

Twintig procent van de schoenenzaken heeft in totaal één medewerker. Dit is in vrijwel alle gevallen de eigenaar van een eenmanszaak. Een derde deel van de schoenenzaken telt tussen de vijf en negen medewerkers. Tien procent van de schoenenzaken heeft meer dan negen medewerkers. In het onderzoek is het totale aantal medewerkers meegenomen, parttime en fulltime.

Oprichtingsjaar & omzetklasse

21 Procent van de schoenenzaken is voor het jaar 1990 opgericht, 37 procent in of na 2010. Ruim de helft van de schoenenzaken (53 procent) valt in de omzetklasse van 100.000 tot 250.000 euro per jaar (excl. BTW). 12 Procent van de schoenenretailers heeft een jaaromzet van meer dan een half miljoen euro.

Nevenactiviteiten

De meest voorkomende nevenactiviteit voor schoenenwinkeliers is de verkoop van lederwaren en reisartikelen; bij circa 13 procent van de respondenten kunnen klanten naast schoenen ook voor dit type producten terecht. Ruim negen procent van de schoenenzaken biedt ook bovenkleding en modeartikelen (algemeen assortiment) aan. Tussen de twee en drie procent van de schoenenwinkels houdt zich bezig met de nevenactiviteiten ‘detailhandel via postorder en internet’, ‘groothandel in schoenen’, ‘reparatie van schoenen en lederwaren’ en de verkoop van sport- en modeartikelen.

Omgekeerd zijn er ook ondernemingen met een andere hoofdactiviteit, die er schoenen bij verkopen – bijna 1.3000 bedrijven in totaal. In bijna de helft van de gevallen (44 procent) gaat het om modezaken. De verkoop van schoenen bij winkels in dameskleding komt relatief vaak voor.

Online verkopen

De afgelopen jaren is de schoenenverkoop via internet flink gestegen. In 2013 lag dit bij de respondenten nog op 3,1 procent van het totale aantal verkopen, in 2015 op 5,4 procent en in 2017 7 procent. Dit cijfer heeft betrekking op de online verkopen van fysieke schoenenzaken met een webwinkel. De verkoopresultaten van bijvoorbeeld pure online players, producenten, importeurs of groothandelaren zijn niet meegenomen in het onderzoek. Slechts twee procent van de schoenenzaken met een webshop zet online meer om dan in de fysieke winkel. 27 procent van de retailers met fysieke winkel(s) en een webshop realiseert minder dan vijf procent van de totale omzet via internet.

Webshops en shopping platforms

Ten opzichte van 2015 is het aandeel schoenenzaken met een website onveranderd gebleven. Ook het aandeel schoenenzaken met een website én webshop is nauwelijks gestegen. De groei van het online omzetaandeel wordt primair veroorzaakt door meer online omzet van reeds bestaande webwinkels van schoenenzaken. Een eigen webshop is overigens niet de enige manier om schoenen via internet af te zetten. 43 procent van de respondenten maakt naast het eigen online verkoopkanaal ook gebruik van andere shopping platforns, zoals Winkelstraat.nl, Miinto.nl, Topshoe.nl, Beslist.nl en Google Shopping.

Lees ook: De voordelen (en valkuilen) van verkoop via online shoppingplatforms

Online bestedingen

Consumenten gaven het afgelopen jaar 22,5 miljard euro uit bij Nederlandse webwinkels, waarvan 12,7 miljard aan productaankopen. De groei van de online bedroeg 13 procent, 10 procentpunt minder dan de 23 procent van 2016. Dat blijkt uit de Thuiswinkel Markt Monitor over 2017, een samenwerking van GfK, PostNL en Thuiswinkel.org. De groei mag afgezwakt zijn, het aandeel van de e-commerce binnen de totale detailhandelsector is met 1,3 procentpunt toegenomen.

De drie grootste procentuele stijgers in 2017 waren de productsectoren ‘Health & Beauty’, ‘Food/Nearfood’ en ‘Home & Garden’. ‘Schoenen & Lifestyle’ kon over het afgelopen jaar een online groei van 25 procent bijschrijven. Verder signaleert de Thuiswinkel Markt Monitor een trend die binnen diverse productsectoren wordt waargenomen. In de loop van vorig jaar deden Nederlanders per persoon meer aankopen via het internet, maar daalde de waarde ervan. In die ontwikkeling is de invloed van koopjesdagen als Singles Day en Black Friday voelbaar.

Lees ook: Black Friday in Nederland: hoe ga je ermee om? [analyse]

Actueel en compleet overzicht

Elke drie jaar doet marktonderzoekbureau Marktdata.nl onderzoek naar de stand van zaken in de schoenenbranche. Het Marketingrapport Schoenenbranche 2018 biedt een actueel en compleet overzicht van het inkoopgedrag, de merken en hun marktposities, het mediagebruik en de ontwikkelingen in de schoenendetailhandel in Nederland. Voor toeleveranciers is het rapport zodoende ‘de ideale blauwdruk’ voor hun marketingbeleid. “Om de doelgroep succesvol te kunnen benaderen, is het immers van essentieel belang de eigen marktpositie te kennen”, stelt het bureau. In het onderzoek zijn de resultaten meegenomen van 211 schoendetaillisten, die 385 winkelvestigingen vertegenwoordigen.

Meer weten? Klik hier voor meer informatie.