TOP

Juridische richtlijnen voor de mode

In hoeverre mag je je laten inspireren door het ontwerp van een ander? En lijkt dat merk niet teveel op dat van jou? Europeana Fashion komt met concrete richtlijnen voor mode en intellectueel eigendomsrecht in Europa. Textilia vat het rapport voor je samen.

De rechten en mode elkaar vaak tegenkomen moge duidelijk zijn. Om de rode zolen van Louboutin of de beha-bandjes van Marlies Dekkers is al veel gestreden. De meeste creatievelingen hebben echter geen specialistische kennis van het (intellectueel eigendom) recht. Daarom heeft het project Europeana Fashion nu een aantal praktische richtlijnen opgesteld. De richtlijnen zijn gebaseerd op Europees recht en daarom in grote lijnen toepasbaar in Europese landen.

Juridisch kader

Mode kan juridisch beschermd zijn door het auteursrecht, modellenrecht en merkenrecht. Deze rechten vallen onder de term ‘intellectueel eigendomsrecht’. Ook het recht op privacy, databescherming en vrijheid van meningsuiting kunnen een rol spelen. De intellectuele eigendomsrechten geven je een bepaald recht met betrekking tot een product of naam. Dit recht kun je echter ook verkopen, delen door middel van licenties, verliezen, enzovoort.

Auteursrecht

Het auteursrecht doet wellicht meteen denken aan boeken en foto’s, maar ook (mode)producten kunnen door het auteursrecht worden beschermd. Het auteursrecht hoef je niet te registreren. Wanneer een product ‘origineel’ is en er ‘creatieve keuzes’ door de auteur zijn gemaakt, komt het product auteursrecht ‘vanzelf’ toe. Of precies aan deze voorwaarden is voldaan, is helaas niet altijd duidelijk te zeggen. De Bavaria-jurk wordt wel door auteursrecht beschermd.

Modellenrecht

Ook ontwerpen (uiterlijke vormgeving) kunnen worden beschermd. Een modelrecht moet echter wél worden ingeschreven in een register. Het ontwerp moet dan wel ‘nieuw’ zijn en een ‘eigen karakter’ hebben. Wederom zijn deze begrippen vrij vaag en lopen en hierdoor nog wel eens wat rechtszaken. Op de Coral Jacket van O’Neill rust ondermeer modelrecht.

Merkenrecht

Onder het merkenrecht vallen merknamen, maar ook logo’s kunnen worden geregistreerd. Je praat dan over respectievelijk woord- en beeldmerken. Een merk moet vooral onderscheidend vermogen hebben en hierdoor de oorsprong (verkoper) van producten kunnen aantonen. Op het rode vaantje van Levi’s rust merkrecht.

Tabellen

In het rapport van Europeana Fashion staan meerdere handige tabelllen waarmee je kunt kijken welk recht van toepassing is op jouw geval, hoe dit recht te verkrijgen is, hoe lang het recht geldt, enzovoort. Ook kun je er door middel van een vragenlijst achter komen of je een item zonder toestemming mag gebruiken, en hoe je de juridisch eigenaar kunt achterhalen.

Disclaimer

Let op: aan de richtlijnen kunnen geen rechten worden ontleend. Europeana Fashion schetst slechts de grote lijnen van het recht in de mode. Van geval tot geval kan de toepassing hiervan verschillen.

Download het rapport hier.