Foto: Orna Wachman via Pixabay 

Met de lockdown in de eerste maanden van het jaar nog in het geheugen gegrift, noemt Dave Quadvlieg, branchemanager schoenen en sport bij Inretail, de omzetstijging van 6 procent een ‘knap resultaat’. Het totale aantal transacties via winkels, webshops en platforms bleef bijna gelijk en het gemiddelde bedrag per aankoop steeg met 5,4 procent. Volgens Quadvlieg is de omzetplus niet alleen toe te schrijven aan de forse toename in online verkopen in de eerste helft van dit jaar (+55 procent), maar ook aan de inspanningen van (zelfstandige) winkeliers. “Vooral het MKB heeft zich echt op de kaart gezet door hun klanten tijdens de lockdown te blijven verrassen. Bijvoorbeeld door etalages opnieuw in te richten voor windowshopping of bij klanten langs te rijden met een stapel schoenendozen. Dat heeft de lokale retail veel goodwill opgeleverd. En die gunfactor zal ongetwijfeld hebben bijgedragen aan de inhaalslag die we in het tweede kwartaal van 2021 zagen, toen winkels weer zonder afspraak klanten mochten ontvangen.”

‘Vooral het MKB heeft zich tijdens de lockdown echt op de kaart gezet’

Minder klanten, hogere bonbedragen

Al maakt de inhaalslag de klap van de verplichte sluiting niet goed, blijkt uit de nieuwe Inretail Schoenmonitor*. Daarvoor was het omzetverlies van 65 procent bij stenen winkels in Q1 te groot. Over het eerste half jaar van 2021 komen fysieke schoenenaanbieders uit op een min van 6 procent. Het aantal transacties liep met 20 procent terug. Het gemiddelde bedrag per aankoop steeg daarentegen met 16 procent. “Je merkt dat consumenten het persoonlijke contact en advies van de fysieke winkel hebben gemist”, ziet Quadvlieg. “Vooral bij pasvormspecialisten speelt dat heel sterk. Hun doelgroep had tijdens de lockdown vrijwel geen online alternatief.” Daarnaast valt het hem op dat klanten bewuster kopen en vaker voor kwaliteit boven kwantiteit kiezen. “We raken steeds meer doordrongen van de gevolgen van ons consumptiegedrag. Dat er altijd iemand in de keten is die de prijs betaalt als een paar schoenen met een enorme korting weggaat, om een voorbeeld te noemen, of voor het gratis verzenden en retourneren van al die pakketjes.”

30% Sneakers bleven ook in de eerste helft van 2021 onverminderd populair. Deze productgroep pluste met 13 procent en kwam daarmee uit op een aandeel van bijna 30 procent op de totale schoenenomzet. Logisch, zegt Quadvlieg, want sneakers zijn zowel comfortabel als hip en inmiddels breed geaccepteerd. Ook in zakelijke omgevingen. “Vrijwel ieder merk heeft ook een sneakerlijn, of het nu om mannen-, vrouwen-  of kinderschoenen gaat.”

Online precies andersom

Bij het online kanaal is het precies andersom: internetaanbieders zagen het aantal transacties via webwinkels en platforms in de eerste helft van 2021 fors toenemen (+77 procent), maar het gemiddelde bedrag per aankoop dalen (-13 procent). “Wat bevestigt dat het online verdienmodel totaal anders is dan dat van de fysieke winkel”, zegt Quadvlieg. In totaal groeide de online omzet in de eerste zes maanden van dit jaar met 55 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2020. Desondanks blijft de stenen winkel het grootste kanaal in omzet met een aandeel van 57 procent, tegen 43 procent via het online kanaal (webwinkels en platforms). Quadvlieg voorziet dat het zwaartepunt in de tweede helft van dit jaar verder richting de fysieke detailhandel zal verschuiven. “De situatie moet zich weer normaliseren. Al moeten we als branche wel beseffen dat het oriëntatie- en koopgedrag van consumenten door corona structureel digitaler is geworden. Retailers zullen hun strategie hierop moeten aanpassen.”

‘De schoenenbranche staat in de nasleep van Covid-19 voor grote uitdagingen’

Uitdagingen na corona

De branche staat in de nasleep van Covid-19 voor grote uitdagingen, stelt Quadvlieg. De productie heeft deze zomer weer deels stilgelegen door de lokale uitbraken van Covid  in Azië, er is een tekort aan grondstoffen en de productie- en logistieke kosten stijgen snel. “Feitelijk gaat het om achterstallig onderhoud”, zegt hij. “Het containervervoer door rederijen is al veel te lang te laag in prijs, wat werd bepaald door de volumestijgingen. En we vinden ook allemaal dat de lonen in productielanden eerlijk en dus hoger moeten zijn.” Daar komt bij dat de marges in de schoenenbranche flinterdun zijn geworden, vervolgt hij. “De kostenstijgingen zullen doorberekend moeten worden in de eindprijs.” Black Friday is voor veel retailers het ultieme symbool van die prijzenrace to the bottom en staat alweer om de hoek; dit jaar valt het koopjesfestijn op 26 november. De beelden van de drukke winkelstraten vorig jaar speelden een belangrijke rol bij de beslissing van het kabinet om ‘niet-essentiële’ detailhandel te sluiten. “Dat wil de sector dit najaar koste wat het kost voorkomen”, zegt Quadvlieg. “De heropening van de samenleving heeft het moreel een boost gegeven. Ondernemers hebben er weer zin. Het grootste deel van de maatregelen is losgelaten; nu is het afwachten hoe het virus zich in de nieuwe situatie gaat gedragen. Maar vooralsnog zien we de tweede helft van 2021 met vertrouwen tegemoet.”

* Verantwoording van de cijfers De Schoenmonitor is de opvolger van de Inretail Shoescan. De brancheorganisatie neemt in deze nieuwe monitor de online en offline point-of-sales data van een panel schoenenretailers mee. Het gaat om een mix van grootwinkelbedrijven en zelfstandige winkeliers met één of meerdere filialen die samen een ‘grote marktdekking’ hebben, aldus Inretail.