De brancheorganisaties in de detailhandel en winkelambachten vrezen voor grote problemen als gevolg van de verhoging van het wettelijk minimumloon met tien procent, zo meldt Inretail in een persbericht. De detailhandel en het winkelambacht, waar veel (lerende) jongeren en vakmensen werken op het minimumloonniveau, krijgt volgens Inretail te maken met een stijging van personeelslasten die tussen de vijftien en 25 procent ligt. Bedrijven betalen immers ook een deel van de sociale lasten over dat minimumloon zoals de ziektewet en het pensioen. Daarbij speelt ook dat niet alleen het minimumloon stijgt. Een dergelijke maatregel heeft een opdrijvend effect voor alle functies in de sector.

De maatregelen van het kabinet gaan verder dan een loonstijging van tien procent. Het kabinet wil ook komen tot een minimumuurloon op basis van een 36-urige werkweek in plaats van de in de detailhandel en het winkelambacht gebruikelijke 38 of 40 uur. Dat heeft enorme effecten; de loonkosten kunnen de komende drie jaar met zo’n dertig procent stijgen. Dat is niet alleen voor werkgevers een probleem, maar kan voor werknemers als nadeel hebben dat zij door een hoger brutoloon hun recht op toeslagen verliezen.

Maar wat zou volgens Inretail dan een betere oplossing zijn om de koopkracht te behouden? Inretail pleit voor een beter netto-effect op de loonstrook voor werknemers door verlaging van belasting op arbeid.

Loon-prijsspiraal

Een hoger minimumloon brengt werkgevers in de detailhanden niet alleen in de problemen, maar het lost volgens Inretail ook de koopkrachtproblemen niet op waarmee we nu worden geconfronteerd. De vrees voor een loon-prijsspiraal is groot bij de detailhandel- en ambachtsbranches. Ondernemers worden immers gedwongen die lasten door te berekenen aan de consument, maar om te voorkomen dat zij zich uit de markt prijzen lukt dat niet altijd.

De inflatie steeg in augustus naar 12 procent, zo maakte het CBS bekend. Consumentengoederen en -diensten waren in augustus dus 12,0 procent duurder dan in dezelfde maand een jaar eerder. In juli was de inflatie 10,3 procent. Vooral de prijsontwikkeling van energie zorgde voor een verdere stijging van de inflatie.

Nieuwe tegenslag

Voor veel ondernemers in de detailhandel en het winkelambacht zijn de aangekondigde koopkrachtmaatregelen een nieuwe tegenslag. Zij werken nog aan herstel van de coronacrisis en zien energie- en andere kosten stijgen. De nieuwe loonmaatregelen betekenen volgens Inretail naar verwachting dan ook de nekslag voor een groot aantal ondernemers en daarmee voor de (lokale) werkgelegenheid voor jongeren en vakmensen. 

Dat heeft veel impact op de leefbaarheid in wijken, buurten en steden, want het verdwijnen van winkels en winkelambachten leidt tot leegstand en het wegvallen van voorzieningen voor de consument. De brancheorganisaties doen een dringende gezamenlijke oproep aan het kabinet om af te zien van de minimumloonmaatregelen zoals die nu op tafel liggen. 

Inretail is fel tegen de kabinetsplannen en in De Ondernemer legt algemeen directeur Jan Meerman nog eens uit wat er mis mee is. De rekening voor de koopkrachtcrisis wordt volgens hem te veel op de ondernemer afgewenteld. “Volgens macro-economische cijfers mag het dan goed gaan met onze economie (er is zelfs groei!), maar die zeggen alsnog heel weinig over grote groepen ondernemers die pas net opkrabbelen. Denk bijvoorbeeld aan de retail, maar ook aan de horeca. Het geld klotst daar niet tegen de plinten. Ik verwacht dat ondernemers massaal gaan nadenken over hoe ze het volhouden. Of misschien wel overgaan op onorthodoxe maatregelen, zoals werken met minder of zelfs geen personeel. Voor tal van ondernemers is 20 procent loonstijging een reden om zich af te vragen: wil ik nog wel zo doorgaan?”

Geschrokken

Inretail staat niet alleen in zijn kritiek op de koopkrachtplannen van het kabinet. Ook MKB Nederland en VNO-NCW trekken fel van leer, niet alleen vanwege de verhoging van het minimumloon, maar ook omdat ondernemers meer belasting moeten betalen. In de Telegraaf zegt Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCV, geschrokken te zijn van de koopkrachtmaatregelen die het kabinet presenteerde. “Er wordt niets gedaan voor het energie-intensieve mkb, zoals bakkers en glastuinbouw. Die zijn in nood. Het tweede is dat het minimumloon in een klap fors omhooggaat. Ik begrijp dat je iets wil doen aan de inkomens aan de onderkant. Maar nu gaan de werkgeverslasten ook heel hard omhoog, daar moet echt compensatie voor komen, zoals we ook mét de bonden in de SER hebben afgesproken. En als derde zien we dat middelgrote bedrijven het kind van de rekening zijn door alle lastenverzwaringen die er nu aankomen.”

De overheid

Wie dan wel de rekening moet betalen? Daar zijn de brancheorganisaties het over eens.

Jan Meerman in De Ondernemer: “Ik las onlangs dat de overheid in 2022 en 2023 in totaal 27 miljard aan extra inkomsten krijgt uit de energiecrisis door accijnzen en btw. Extra inkomsten, welteverstaan. Gebruik dit overschot dan ook voor koopkrachtbehoud. Waarom wordt dan nu de helft van de lastenverlaging uit de schatkist betaald en de andere helft bij ondernemend Nederland neergelegd?”

Ingrid Thijssen in de Telegraaf: “Werkgevers zien hun werknemers worstelen met hun energierekening. De staatsschuld is in tientallen jaren niet zo laag geweest. Als er íemand profiteert van de hoge gasprijzen is het de Nederlandse Staat. Uit onze berekeningen blijkt dat de overheid in twee jaar ongeveer 25 tot 30 miljard extra binnen krijgt. Daarvan is maar een klein deel gebruikt voor dit koopkrachtpakket.”