Retailers zijn inmiddels zeven weken dicht en er is nog geen zicht op heropening. De enige boodschap die het kabinet deze week voor de mode- en schoenendetailhandel heeft, is dat click & collect vanaf 10 februari wordt toegestaan. Iets waar Sandra Verkooy, eigenaar van vrouwenmodeboetiek Trendrecipe in Haarlem blij mee is. De afgelopen weken was ze elke dag druk met het persoonlijk rondbrengen van bestellingen in Haarlem. “Voor de klantenbinding en het persoonlijke contact was dat heel goed. Soms werd ik zelfs binnen gevraagd voor koffie of thee. Maar het kost allemaal zoveel tijd en energie voor een paar honderd euro omzet per dag.” De modebranche zit op het moment van schrijven middenin het inkoopseizoen voor winter 2021-2022. En ondanks alle ontwikkelingen in de winkelstraat gaat de inkoop voor het nieuwe seizoen bij Trendrecipe gewoon door, zegt Verkooy. “Tijdens de eerste lockdown was ik wat voorzichtiger, maar ik heb nu het vertrouwen dat alles aan het eind van het jaar normaal is. Bovendien moest ik afgelopen zomer en najaar heel veel bijkopen omdat ik te kort kwam. Ik zorg nu dat ik een goede basis neer kan zetten, maar wel genoeg budget overhoudt om in het seizoen bij te kopen.”

‘Ik heb nu het vertrouwen dat alles aan het eind van het jaar normaal is’

Sandra Verkooy, eigenaar Trendrecipe

Veel onzekerheid

Leverancier USP Fashion (Catwalk Junkie en Kultivate) ziet eveneens dat de verkoopafspraken redelijk doorlopen, vertelt eigenaar Ben van ’t Veld, zowel live als digitaal. “Ik sta zelfs op een plus in pre-orders. Maar ik merk dat de emotie hoog zit. Winkeliers zijn gereserveerder nu en ze lopen helemaal leeg over de huidige situatie: wat gaat het worden, hoe staan we er straks voor?” Die onzekerheid maakt dat veel retailers voor het nieuwe winterseizoen voorzichtiger zullen inkopen, verwacht algemeen directeur Bart van Iersel van de Hooijer Groep, dat merken als Birkenstock, Keen, Lomer, Sioux en Toni Pons vertegenwoordigt. In de schoenenbranche moet het seizoen nog beginnen; daar ligt het zwaartepunt op de tweede helft van februari en de maand maart. “Winkeliers zitten door de lockdown nog met veel onverkochte voorraden van het huidige seizoen, een probleem waar niemand echt een oplossing voor heeft. Al kunnen de basisartikelen, die minder trendgevoelig zijn, wellicht meegenomen worden naar het volgende seizoen.” Dat is ook de tip van retailexpert Fred Rutgers: kijk welke producten uit de afgelopen wintercollectie je komend najaar opnieuw kan aanbieden en ondersteun die met nieuwe, minder kostbare spullen. “Dus hang die winterjassen op de zolder en onderdruk de neiging om volgende seizoen volledig de kleuren en modellen te veranderen. Kijk hoe je enige waarde kun halen uit de huidig collectie. Betrek je leveranciers daarin, want dit is een gezamenlijke uitdaging voor de industrie.”

Belang van samenwerking

Edwin Belt, branchespecialist Fashion bij Inretail, ziet ook dat retailers momenteel met argusogen naar de markt kijken en zoeken naar wat en hoeveel ze moeten inkopen, nu ze nog met grote voorraden zitten. Daarbij komt het volgens hem aan op samenwerking tussen retailer en leverancier. “Vertel je leveranciers hoe het zit. Je wilt graag inkopen, maar je hebt geen inkomsten gehad en je hebt een winkel vol voorraad, hoe kunnen jullie elkaar helpen? Iedereen levert in.” Probeer samen met je leverancier zoveel mogelijk de juiste collectie op het juiste moment aan te bieden, tipt hij. “Het is nu belangrijk zo min mogelijk risico te nemen, dat kan betekenen dat je veel meer naar basisstukken moet gaan en niet alleen op trenditems inzetten. Dat kan best wat saaier zijn, maar je maakt het voor jezelf makkelijker als je voorraadpositie minder groot is en je vaker kunt nabestellen uit een noos-collectie.” Corona heeft van meet af aan laten zien hoe belangrijk samenwerking is. Niet eerder was er zoveel overleg over de gang van zaken en oplossingen voor de verkoop en voorraadbeheer. Een goede zaak, vindt retailer Sjef van Stratum van Fratelli Shoes in Deurne, die zijn leveranciers hier sinds de corona-uitbraak een stuk strenger op selecteert. “Als ik bij de inkoop moet kiezen tussen merk A en B en ze presteerden beide even goed, zal de manier waarop we kunnen samenwerken de doorslag geven. Denk aan het gezamenlijk analyseren van doorverkoopcijfers, de mogelijkheid om aan te vullen wat goed is en te ruilen wat niet loopt. Het is niet meer van deze tijd om al het risico naar het eind van de keten te kopen.”

‘Het is niet meer van deze tijd om al het risico naar het eind van de keten te kopen’

Sjef van Stratum, Fratelli Shoes

Voorraad omlaag

De (te) hoge voorraden en het risico dat daaraan vastzit, waren al voor Covid-19 een issue in de mode- en schoenenbranche. De verplichte winkelsluiting heeft duidelijk gemaakt hoe urgent het probleem is. De huidige wintercollectie had tegen deze tijd al grotendeels de winkels uit moeten zijn. Door de lockdown puilen de magazijnen van veel mode- en schoenenwinkeliers echter nog steeds uit met onverkochte spullen, die met elke dag die verstrijkt minder waard worden. Om flexibeler en daarmee minder kwetsbaar te worden moet de voorraad omlaag, vindt Van Stratum. Fratelli Shoes is hier het afgelopen jaar mee begonnen door kleinere startorders te schrijven en meer bij te bestellen gedurende het seizoen. Waar het bedrijf vroeger twee grote leveringen per jaar kreeg, druppelen er nu doorlopend aanvullingen binnen. Daardoor zijn de bedrijfsresultaten aanzienlijk verbeterd. Van Stratum: “Dat zie je goed bij merken als Piedi Nudi en Via Vai, waar we niet eens startorders hebben geplaatst. Toch behoorden zij het afgelopen seizoen tot onze beste merken. En die hoge Chelsea boots die deze winter zo’n hit waren? Die hadden we in onze voororders links laten liggen, want we vonden het he-le-maal niets. Tot we dit najaar merkten dat er steeds meer vraag naar kwam. Omdat onze leveranciers voorraad hielden van dat model, hebben we ze alsnog heel goed kunnen verkopen.” Marjolein Ziengs, inkoper vrouwenschoenen bij schoenenketen Ziengs, zou het liefst zien dat de branche van twee naar vier inkoopmomenten per jaar gaat. “Nu moeten we zes maanden van tevoren inschatten waar de klant over een half jaar behoefte aan heeft. Met meerdere inkoopmomenten kunnen we korter op de bal spelen.”

Meer sport- en wandelschoenen

Een ander punt om rekening mee te houden bij de inkoop, is dat die klantbehoefte totaal is veranderd, zegt Ziengs. “Mensen zijn door corona bewuster gaan leven en kopen. Dat heeft invloed op het type schoenen dat ze dragen. We hebben ons aanbod in sport- en wandelschoenen en regenlaarzen flink uitgebreid om hier beter op in te kunnen spelen. Ook ons duurzame assortiment wordt groter. Al is dat nog niet zo makkelijk, want in het middensegment waarin wij opereren is het aanbod verantwoorde schoenen nog vrij beperkt. Al is daar wel beweging in te zien, nu steeds meer schoenenmerken ‘groene’ lijnen introduceren.” De coronacrisis heeft leveranciers ook duidelijk gemaakt dat afhankelijkheid van een ver weg gelegen productieland – in dit geval China – een erg kwetsbaar model is. Ziengs: “Een aantal van onze partners heeft de productie van Azië naar Europa teruggehaald om flexibeler te zijn. Dat biedt kansen, want hoe meer aanbod, hoe betaalbaarder productie in landen als Italië en Spanje wordt. En zo’n ontwikkeling draagt ook weer bij aan een duurzamere industrie.”

‘Ik zou het liefst zien dat de branche van twee naar vier inkoopmomenten gaat’

Marjolein Ziengs, Ziengs Schoenen

Nieuw verkoopseizoen

Naast de inkoop voor herfst-winter 2021-2022 is ook de verkoop voor lente-zomer 2021 begonnen. De voorjaarscollecties worden nu uitgeleverd en moeten worden betaald. Online kan de gemiste omzet tijdens de lockdown nooit helemaal compenseren, daar zijn de ondernemers het over eens, en veel retailers krijgen geen overheidssteun omdat ze in het vierde kwartaal te goed hebben gedraaid. Sandra Verkooy (Trendrecipe) maakt daarom een selectie van wat ze al laat binnenkomen en wat niet. “Mbym, de basis van mijn winkel, laat ik bewust nu al uitleveren. Maar een tassenmerk kan bijvoorbeeld wel wachten. Ik moet wel zeggen dat ik uit de nieuwe voorjaarscollectie beter verkoop dan de oude wintercollectie. Elke weekend vullen we alles in de winkel aan en maken we foto’s en video’s voor social media. We kunnen zo open zodra het weer mag. Alles ziet er spic en span uit.”

Tekst: Rosita van der Kwaak, Wilke Wittebrood en Renate Zoutberg | Beeld: Schoenvisie