Foto’s: Wilke Wittebrood

Elke schoen heeft een verhaal. Dat is het motto van starter Femke Dix (33), die in maart 2021 voor zichzelf begon met haar schoenmakerij Sole in Hilversum. “Zo hielp ik laatst een jongen die de schoenen van zijn overleden vader wilde gaan dragen, om hem dichtbij te houden”, zegt ze. “Die verhalen maken dit beroep zo mooi.” Dix weet nog precies wanneer ze gegrepen werd door het schoenmakersvak. “Mijn moeder werkte in de omgeving van Hilversum en kwam op een dag, nu vier jaar geleden, langs een ambachtelijke schoenmaker aan de Gijsbrecht van Amstelstraat, Hilly Cordonnerie. Ze raakte aan de praat met eigenaar Chakib en al snel kwam ter sprake dat hij op zoek was naar een opvolger. Ik zat toen tussen twee banen in, dus mijn moeder zei: waarom ga je niet kijken?”

De Hilversumse schoenmaker is net met een paar mannenschoenen bezig als Dix hem komt bezoeken. “Die schoenen vielen bij binnenkomst bijna uit elkaar en de klant kreeg ze als nieuw terug. Dat vond ik zó tof, dat wilde ik ook. Daarop heb ik me ingeschreven voor de opleiding Schoenhersteller aan de Dutch Healthtec Academy.” Dix heeft dan al een hele weg afgelegd. Ze werkte als onderwijsassistent en logopedist en is daarnaast freelance fotograaf. “Mijn ouders hebben me altijd meegegeven dat ik me niet hoef vast te pinnen op één ding. Dat ik gewoon mijn hart moet volgen.”

‘Eigenlijk ben ik twee keer verliefd geworden op het schoenmakersvak’

Eigenlijk werd ze twee keer verliefd op het vak, vervolgt ze. “Toen ik me in het ambacht ging verdiepen, stuitte ik op de Surinaamse uitvinder Jan Ernst Matzeliger. Hij bedacht in 1883 de schoenzwikmachine, waarmee de upper en de zool van een schoen veel goedkoper en sneller aan elkaar konden worden bevestigd. Ik ben zelf Surinaams en Matzeliger is ook nog eens aan dezelfde rivier geboren als mijn vader. Iemand aan wie de branche ongelooflijk veel te danken heeft, zonder dat dat eigenlijk bekend is.” Ze wijst op een informatieposter naast de deur. “Dus vertel ik zijn verhaal hier.”

Opknapvideo’s op Tiktok

Met hulp van haar ouders besluit Dix na haar afstuderen om de sprong te wagen en Hilly Cordonnerie over te nemen. Ze heropent midden in de lockdown. “Ongelooflijk spannend”, blikt ze terug. “Maar het pakte goed uit. Schoenreparateurs mochten wél klanten ontvangen en aangezien iedereen ging wandelen, raakten schoenen veel sneller versleten. Het helpt ook dat ik in een leuke buurt zit. Wat de 9 Straatjes zijn voor Amsterdam, is de Gijsbrecht van Amstel voor Hilversum.”

Dix gaat verder onder een nieuwe naam: Sole. Een verwijzing naar de zool van de schoen, maar het klinkt ook als het Engelse woord voor ziel. “Dat raakt aan de ziel en passie die ik in mijn werk stop”, legt ze uit. “Het meest blij word ik van sneakers. Ik ben een enorme sneakerfanaat en naast de vaste klantenkring die vanuit Hilly Cordonnerie is meegekomen, zie ik daar de meeste kansen. Vooral jongeren geven behoorlijk wat geld uit aan sneakers en je gaat je dure Jordans niet zomaar weggooien als ze vies of kapot zijn.” Dix is heel actief op Instagram en Tiktok; daar zit de doelgroep die ze wil bereiken. “Met ‘before & afters’ en opknapvideo’s waarmee ik wil laten zien wat er allemaal mogelijk is. Dat slaat aan: laatst had ik zelfs sneakerklanten uit Amsterdam.”

Plek voor iedereen

Schoenmakerij Sole moet een plek worden voor iedereen. “Die inclusiviteit mis ik wel in de schoenmakerswereld”, zegt Dix. “Het is een mannenwereld en kan aanvoelen als een gesloten bolwerk. Studenten krijgen niet altijd de aandacht die ze nodig hebben. De hoge werkdruk en een gebrek aan tijd spelen een rol; er zijn gewoon te weinig schoenmakers. Het zou helpen als er subsidies zouden komen voor bedrijven die leerlingen willen begeleiden.”

‘Mijn doelgroep zit op Tiktok en Instagram’

Behalve dat ze pleit voor meer vrouwen in de schoenenindustrie, staan Dix’ deuren in het bijzonder open voor de LHBTQIA+-community. “Als queer persoon van kleur behoor ik zelf tot een gemarginaliseerde groep”, legt ze uit. “Ik heb veel gefotografeerd binnen de ballroomscene, een subcultuur die queer en trans personen met eigen ‘balls’ een veilige plek biedt om zich te uiten, en heb een groot netwerk binnen de gemeenschap. Daardoor weet ik bijvoorbeeld dat mensen uit de scene het lastig vinden om kapotte hakken weg te brengen, uit angst voor vooroordelen. Zij zijn welkom bij mij; iedereen zou zonder vrees een schoenmakerij binnen moeten stappen.”

Dit artikel verscheen het eerst in Schoenvisie magazine.