Foto: Tim Mossholder for Unsplash

Black Friday 2022 wordt schraal, Green Friday groeit

De bekendheid van Black Friday nadert de honderd procent en ruim een kwart van de Nederlanders verwacht tijdens Black Friday op 25 november te gaan shoppen. Dit is een lichte daling vergeleken met prognoses uit voorgaande jaren. Dit blijkt uit online onderzoek van Motivaction onder ruim duizend Nederlanders. Green Friday, een oproep om minder en bewuster te consumeren en juist niet aan Black Friday mee te doen, speelt hierbij een rol. Inmiddels kent één op vijf consumenten het initiatief. Iets minder dan de helft vindt het sympathiek, goed en inspirerend.

Dalende koopkracht

Van 2018 tot en met 2021 deed een kwart van de Nederlandse consumenten mee aan Black Friday. Dit jaar verwacht 28 procent op koopjesjacht te gaan. “Er lijkt dus sprake te zijn van een lichte groei, maar we weten uit ervaring dat de consument altijd méér belooft dan hij waarmaakt. Bovendien hebben steeds meer mensen last van een dalende koopkracht. Een kwart mijdt daarom zelfs Black Friday. Verder zijn er weinig grote mediacampagnes rond dit thema. Een daling van de deelname tot zo’n 20% ligt daarom dit jaar meer voor de hand”, zegt Ruurd Hielkema, senior research consultant bij Motivaction, in een persbericht.

Kleding in trek

Bijna één op de vijf Black Friday shoppers (17%) meldt dat ze nu veel gerichter op zoek gaan naar een bepaald artikel dan in eerdere jaren. Kerst is daarbij veel minder (42%) dan vorig jaar (55%) de reden om Black Friday aankopen te gaan doen. Het gaat nu vooral (61%) om aankopen die niet bedoeld zijn voor de geijkte cadeaumomenten. Bovenkleding (27%) en geurtjes (24%) vormen ook dit jaar de top twee van de naar verwachting meest gekochte artikelgroepen. Ze worden op de voet gevolgd door schoenen (23%) en speelgoed (22%).

Green Friday als tegenhanger

Steeds meer bedrijven doen bewust niet mee met Black Friday. Want minder consumeren is beter voor het milieu, zo stellen zij. Een groeiend aantal winkels heeft zich al aangesloten bij dit Green Friday initiatief. Zij houden winkel en webshop op 25 november dicht en vragen aandacht voor minder en/of bewust(er) consumeren. 21% van de Nederlanders kent Green Friday inmiddels en het oordeel van winkelend Nederland is zeker niet negatief. Bijna de helft vindt het een sympathiek (48%) en goed initiatief (46%), en inspirerend bovendien (40%). Aan geloofwaardigheid (35%) valt dan nog wel het nodige te winnen.

Een op drie Nederlanders wil Black Friday-verbod

Maar liefst 36 procent van alle Nederlanders vindt dat Black Friday moet worden afgeschaft. Dit blijkt uit onderzoek van Acties.nl onder bijna 1.100 Nederlanders, uitgevoerd door Panelwizard. Volgens meer dan de helft van alle ondervraagden valt het kortingsfeest lastig te rijmen met de huidige tijdsgeest en de bijbehorende focus op duurzaamheid en (energie)besparing. Vooral jongeren zijn fan van Black Friday; zo is slechts zestien procent van de ondervraagden tot dertig jaar vóór een landelijk kortingsverbod tijdens de laatste vrijdag van november. Desondanks vindt 44 procent van hen het online kortingsfestijn niet meer bij de huidige tijdsgeest passen.

Hand op de knip

Maar liefst één op de drie Nederlanders verwacht dit jaar minder Black Friday-aankopen te doen dan een jaar geleden. Met veertig procent zijn vooral jongeren van plan om op 25 november hun hand op de knip te houden. Ook de aanbiedingen zelf zijn een belangrijke reden om het dit jaar (iets) rustiger aan te doen. Zo denkt maar liefst 75 procent van alle ondervraagden dat de meeste Black Friday-kortingen niet uniek zijn. “Wij zien dat de Black Week in de afgelopen jaren steeds meer uitgroeit tot een verlengstuk van de december feestmaand. Het lijkt erop alsof veel respondenten dit inmiddels ook beseffen”, zegt Vince Franke van Acties.nl. Toch zijn er ook grote fans. Zo wil maar liefst dertig procent van de ondervraagden dat er in de toekomst nóg meer Nederlandse winkels meedoen aan Black Friday. Onder jongeren tot dertig jaar bedraagt dit percentage zelfs 52 procent.

Generatie Z zwicht voor Black Friday

Uit onderzoek van PanelWizard voor Trees for All onder duizend Nederlanders blijkt dat 81 procent zich bewust is van de negatieve impact van overmatig shoppen op de planeet. Toch doet ruim de helft aankopen op Black Friday. Bijna 40 procent van deze consumenten wordt dan bovendien aangezet tot impulsaankopen. Vooral de jonge generatie wil de supersale niet missen: 85 procent van Gen Z (Generatie Z, de generatie geboren tussen 1997 en 2012) doet tijdens Black Friday aankopen en 41 procent geeft aan dit jaar door de inflatie en hoge energieprijzen zelfs extra geneigd te zijn om aankopen uit te stellen tot ze in de uitverkoop zijn. Wat opvallend is, omdat deze generatie bekend staat als duurzaam en bewust.

Impact op het milieu

Zo’n dertig procent van de CO2-uitstoot van een gemiddeld Nederlands huishouden komt volgens Trees for All door de aankoop van nieuwe spullen: de productie en het transport hebben een grotere milieu impact dan autorijden, vliegen of vlees eten. Collectieve (impuls)aankopen zoals die op Black Friday plaatsvinden zijn daarom een aanslag op ons milieu. Trees for All wil met Green Friday, de duurzame tegenhanger van Black Friday, overmatig koopgedrag een halt toeroepen. “Het veel-voor-weinig principe doet onze aarde de das om. We moeten echt minderen en als we iets kopen, een bewuste en liefst duurzame keuze maken”, zegt Simone Groenendijk, directeur van Trees for All. Het helpt daarbij niet als de kortingen je om de oren vliegen. Daarom richt Trees for All zich met Green Friday niet alleen op de consument, maar óók op de verkopers.

Green Friday Forest als symbool

De antireactie op Black Friday groeit langzaam maar zeker: bijna een kwart van de Nederlandse consument geeft aan op deze zwarte dag bewust géén aankopen te doen. Green Friday wint dus aan bekendheid, zowel onder consumenten die bewust geen Black Friday deals kopen, als onder bedrijven. Steeds vaker kiezen beide partijen ervoor om op Green Friday iets goeds voor de aarde te doen, zoals bomen planten. Om dit te symboliseren opent Trees for All dit jaar het ‘Green Friday Forest’. Hier kunnen mensen die een statement willen maken tegen Black Friday met elkaar bomen planten. Vanaf oktober kan iedereen via de website van Trees for All een boom in het bos laten planten. Daarnaast zijn zowel bedrijven als consumenten van harte welkom om tijdens de opening op 25 november te helpen met het planten van de eerste bomen.