Hoe ben je in eerste instantie als tassenontwerpster ook schoenen gaan ontwerpen?

“Schoenen zijn er als een soort vriendin bij gekomen aan het eind van de jaren negentig. Destijds maakte ik al een decennium tassen en zat ik in het leervak. Daarvoor liep ik veel over beurzen, waar ik eigenlijk werd verleid door schoenen. Het duurde trouwens wel even voordat mijn producent mijn ideeën voor schoenontwerpen daadwerkelijk naar wens uitwerkte, want ik wilde niet zo maar de eerste de beste schoen. Ik wilde letterlijk versiering voor de voet.”

De schoenenbranche is enorm veranderd, wat merk jij daarvan?

“Veel Italiaanse bedrijven waar ik vroeger mee werkte bestaan niet meer. Dat waren bedrijfjes die voering, binnenwerk, bekleding en gespen of knopen maakten. Er zijn nog zolen- en hakkenmakers, maar ook daar zijn er steeds minder van over. Zo’n handgemaakte gesp ziet er toch heel anders uit dan een high tech 3D geprint exemplaar. Want hoe knap en fascinerend die nieuwe technieken ook zijn, ze draaien niet per se om schoonheid. Ik word door mijn ambachtelijke werkwijze noodgedwongen ook beperkter in mijn wensen, niet al mijn ideeën zijn meer haalbaar.”

Hoe ga je om met dat veranderde aanbod?

“Ik doe wat ik twintig jaar geleden al deed: de voet verrassen, werken met gekke leersoorten en mensen verleiden om naar beneden te kijken. Of voorbijgangers de ontwerpen nou mooi of niet mooi vinden, ze mogen opvallen. Er is alleen nog altijd te veel angst voor bijzonderheid, veel mensen hebben helaas de neiging om hetzelfde te willen. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Terwijl ik denk: het mag best een spektakel en feestelijk zijn. Functie en schoonheid zijn natuurlijk allebei belangrijk als het om schoenen gaat. Het moet lekker zitten en mooi staan, maar ik denk ook: als ik deze schoen op tafel zet moet ik verliefd worden, dat moet op voet- en op ooghoogte.”

Wat zijn de momenten die je vak zo leuk maken?

“Dat zijn momenten van bijna flauwvallende Amerikaanse toeristen die zó blij zijn dat ze eindelijk hun ware gezicht kunnen laten zien met mijn schoenen, dat ze drie paar aanschaffen. Maar ook de schoen als theater, een rekwisiet. Klanten die mijn werk waarde toekennen door het te kopen. En de reacties die ik op straat ontlok: ‘wat is dit voor materiaal, kun je hierop lopen?’. Iedereen wordt er vrolijk van, mensen willen de schoenen voelen en aan de hielen zitten. Het is grappig en anders dan ze gewend zijn. Dat brengt ze even uit hun dagelijkse rol en ik vind het leuk om dat op te roepen. Maar wat het vak mooi maakt is dat er een ambacht achter zit, kleine werkplaatsen waar mensen met toewijding werken, in plaats van lopende bandwerk. Ik vind dat mensen dat moeten weten, daarom heb ik een film gemaakt over hoe ik mijn schoenen produceer. Het is een beetje zoals met een banketbakker die de mooiste taartjes maakt. Mensen eten ze gedachteloos in een hap op. Als ze zouden weten hoe veel liefde en zorg in het product gaat zitten, zouden ze er heel anders naar kijken.”

En de dieptepunten?

“De rouw als allerlei bedrijven en toeleveranciers waar ik heel bijzondere onderdelen kon inkopen de deuren sluiten. De weemoed naar de begintijd waar alles leek te kunnen. Tegenwoordig probeer ik in Portugal of Spanje te produceren, maar daar heerst een andere traditie: schoenen zijn er robuuster. Voor het echte sculptuurwerk, het proces van leest tot eindproduct, had ik te maken met 15 toeleveranciers van verschillende onderdelen. Nu moet ik ontzettend mijn best doen en dingen uit het buitenland halen. Dat doe ik met een Duitse producent, maar dat is ingewikkelder, en ik moet meer afnemen tegen een hogere kostprijs. Dat gepuzzel ontneemt de creativiteit en ik word geforceerd om een bepaalde kant op te gaan. Dat noem ik een dieptepunt. Het komt erop neer dat ik soms concessies moet doen omdat bepaalde zaken niet meer te krijgen zijn of te kostbaar.”

Hoe kijk je al met al terug op dertig jaar in deze business?

“Ondanks de minder mooie kanten heb ik ongemerkt heel vreugdevol kunnen werken en heb ik nooit beseft dat de tijd voorbij ging. Nu realiseer ik me: ik ben dertig jaar verder en ik heb het volgehouden, dat voelt zo gek! Daardoor dacht ik gelijk: ik moet nog een paar dingen die ik al lang wil doen, dan hang ik daar mijn jubileum aan op. Dat wordt onder andere een pop-up boek genaamd One Thousand and One Handbags. Het gaat over de liefde en hartstocht, maar ook over de verslaving aan schoenen. Iedereen die verslaafd is aan schoenen en tassen herkent zich erin. Op 9 november presenteer ik het boek in de winkel van het Stedelijk museum. En er komt een tentoonstelling in Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam: De tas als theater. Je ziet onder andere schoenen van mijn hand in de pronkkast, maar bijvoorbeeld ook een tassenscanner waarop je je tas moet zetten om vervolgens vragen te beantwoorden. Daar komt vervolgens een cijfer uit met een beschrijving van je karakter.”

En wat zijn je plannen na deze feestelijkheden?

“Kruisbestuivingen aangaan vind ik heerlijk: het maken van het boek was bijvoorbeeld erg leuk. Ik blijf mijn grenzen oprekken en verveel me nooit. Onlangs heb ik bijvoorbeeld met glas leren werken, daar zijn zulke wonderlijke ringen en sluitingen voor tassen uitgekomen. Voorlopig blijf ik de wonderen in allerlei ambachten zien en zal ik samenwerkingen blijven opzoeken.”

De tas als theater is vanaf 11 november 2018 tot en met 25 februari 2019 in Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam te zien. De lancering van het boek One thousand and One Handbags, is openbaar en vindt plaats op vrijdag 9 november 2018 om 18.00 uur in de winkel van het Stedelijk Museum Amsterdam.