Wel of niet meedoen aan Black Friday? Het is elk jaar een heet hangijzer in de retail, maar in deze coronatijden lijkt het hoofd van veel mode- en schoenenwinkeliers er al helemáál niet naar te staan. Uit polls van Schoenvisie en Textilia op social media, waarin werd gevraagd naar de animo voor Black Friday, blijkt dat respectievelijk 81 procent van de schoenen- en 61 procent van de modeondernemers dit jaar niet meedoet aan de kortingsdagen. We willen niet beweren dat deze poll representatief is voor de hele sector, maar de uitslag geeft een idee van het sentiment. Wat voor de een mooie kans is om snel veel omzet te maken, is voor veel anderen een margespook. Daarnaast groeit de weerzin: Black Friday staat als symbool van hyperconsumptie – wie kent de beelden van mensen die elkaar te lijf gaan voor een tv of paar sneakers niet? – haaks op de verduurzaming die veel mode- en schoenenbedrijven hebben ingezet. Dit jaar speelt ook de veiligheid een rol. Vakbond FNV riep begin deze maand op om Black Friday over te slaan, in de fysieke winkelstraat althans, om te voorkomen dat er drommen mensen op af komen.

Tegengeluid

Tegelijkertijd is het koopjesfestijn hét moment voor mode- en schoenenbedrijven om een tegengeluid te laten horen, zo stelde duurzaamheidsexpert Talita Kalloe tijdens haar webinar over sustainable storytelling, dat ze onlangs hield tijdens de digitale Trenddag. “De allerbelangrijkste regel voor een ondernemer met duurzame ambities is om niet aan de kortingen op Black Friday mee te doen”, zegt ze. “Maar je kunt er wel van profiteren door bijvoorbeeld een Green Friday of Give Back Friday te starten. Veel ondernemers grijpen het momentum aan om een positieve boodschap af te geven. Bijvoorbeeld door een percentage van alle aankoopbedragen van die dag aan een goed doel te doneren. Zoals Qnoop deed; dat merk heeft voor elke op Black Friday verkocht paar sokken een paar aan het Leger des Heils gedoneerd. Een geweldige actie die breed werd uitgemeten op social media, waardoor er direct reuring rond het merk werd gecreëerd.”

Webshop offline

Soortgelijke initiatieven zijn er dit jaar ook weer volop. Zo meldde kledingmerk Filippa K vorige week al in een persbericht expliciet af te zien van Black Friday. ‘De boodschap zal erop focussen dat Filippa K-kledingstukken 0 procent korting krijgen, omdat ze gemaakt zijn met 0 procent compromis’, luidt het statement. Het duurzame regenjassenmerk Maium gaat nog een stapje verder door op Black Friday überhaupt niets te verkopen. De webshop gaat offline. Daarnaast wil het label in de week na Black Friday voor elk verkocht product tien bomen planten. De webshop van denimmerk Mud Jeans gaat eveneens op zwart. Als alternatief organiseert het verantwoorde denimmerk op 27 november een persoonlijke livestream via de website voor de verkoop van gedragen en circulaire jeans, die vanaf 8 uur worden aangeboden onder de noemer ‘Nothing New’. Mud Jeans staat erom bekend dat ze hun afgedragen jeans terugnemen en recyclen tot nieuwe denim. Een deel van de teruggestuurde spijkerbroeken is echter nog in goede staat en kan als vintage verkocht worden. De opbrengst van de ‘Nothing New’-actie gaat naar stichting Justdiggit, die landschappen herstelt om klimaatverandering tegen te gaan.

10 Procent bovenop de prijs

Black Friday wordt bij Shop Like You Give a Damn ook geen dag met daverende kortingen, schrijft het duurzame online warenhuis in een persbericht. Integendeel, zij vragen hun klanten op vrijdag 27 november juist 10 procent éxtra voor hun order te betalen. Geen gestunt met prijzen, maar gestunt voor een betere wereld, is het idee van hun #ByeBuyFriday. Het warenhuis verdubbelt de opbrengst van de actie en schenkt dat bedrag aan een goed doel. Armedangels biedt klanten tijdens ‘Green Vote Week’ ook een keus: korting pakken of een percentage van het aankoopbedrag doneren voor de bescherming van het regenwoud. Het Duitse label biedt van 25 tot en met 30 november een selectie van items aan, waarbij klanten drie keuzes kunnen maken: 30 procent korting, 15 procent korting en de overige 15 procent naar een goed doel of geen korting en deze 30 procent schenken aan het goede doel. Het Amerikaanse schoenenmerk Allbirds neemt het heft in eigen handen. Deze vrijdag worden de prijzen op de webshop en in de brandstores automatisch met een dollar of euro – afhankelijk van het land van aanschaf – verhoogd. Ook Allbirds verdubbelt het bedrag dat hiermee wordt opgehaald. Dat geld gaat naar Fridays for Future, de internationale klimaatbeweging die in 2018 door Greta Thunberg werd opgezet.

Groene vrijdag

Niet alleen duurzame merken spreken zich uit tegen Black Friday. Ook de grote sportketen Decathlon maakt een vuist door zich aan te sluiten bij het alternatieve Green Friday, een initiatief van Trees for All. Ook bedrijven als Dante6, Dille & Kamille, Moyee Coffee en The Green Labels hebben zich hierbij aangesloten. Decathlon wil in samenwerking met Trees for All 2.250 vierkante meter aan bomen planten in Nederland en Oeganda. Dat komt overeen met 12 tennisvelden. Daarnaast roept het sportbedrijf mensen op geld te doneren aan dit doel via decathlon.nl/green-friday. De eerste 6000 donaties worden verdubbeld.

Gebakjes voor het zorgpersoneel

Naast grote spelers grijpen ook kleine zelfstandigen Black Friday aan om goed te doen. Zo doneert modewinkel Kloffie in Haarlem voor het derde jaar op rij een deel van de dagopbrengst aan een goed doel. In 2018 kon de winkel zo €400 schenken aan The Ocean Clean Up, vorig jaar ging er €545,16 naar het Wereld Natuur Fonds. Dit jaar gaat 10 procent van alle aankopen in het Black Friday-weekend (27 tot en met 29 november) naar Stichting Het Vergeten Kind. “Want alleen samen kunnen we het welzijn van kwetsbare kinderen in ons land centraal stellen en verbeteren”, schrijft het team van Kloffie in een post. Ook sympathiek is de actie van Soeterboek Schoenen in Barneveld, die Black Friday aangrijpt om het lokale zorgpersoneel in het zonnetje te zetten. Mede-eigenaar Anna-Marie Soeterboek deelt de komende dagen ‘Gelderse verleidingen’ (een met room gevuld broodje van mokka-walnotendeeg met rozijnen, red.) uit aan medewerkers van een aantal zorginstellingen in het dorp. Wie dit weekend een paar schoenen bij Soeterboek koopt, doneert automatisch een gebakje én krijgt er zelf ook nog eens twee mee naar huis.  

Beeld: Unsplash / Tim Mossholder