Hoe is het idee voor de ‘Jan Jansen Shoe Treasures’-expositie ontstaan?

Amber Ambrose Aurèle Verstegen: “Dat is een heel proces geweest. Ik ben zelf schoenontwerper (onder het label Amber Ambrose Aurèle, red.) en Jan was een van mijn docenten op ArtEZ. Na mijn afstuderen in 2012 heb ik altijd contact met Jan en zijn vrouw Tonny gehouden. Ik ben vaak in hun privé-archief, een overzicht van zijn complete werk. Jan heeft in vijftig jaar meer dan 4.000 schoenen ontworpen op 408 verschillende damesconstructies en 58 verschillende herenconstructies. Naast deze collectie bevat het archief zo’n 3.000 schoenen die opgestapeld in schoenendozen liggen – dubbelingen in de collectie waar op dit moment niets mee wordt gedaan. Dat vond ik zo zonde, ik vond dat die schoenen een tweede leven moesten krijgen. Zo is het project ontstaan.”

Liza Snook: “Amber en ik zijn bekend met de schoen- en kunstwereld. Amber is ook kunsthistorica en ik stel vanuit mijn digitale platform Virtual Shoe Museum kunst- en designtentoonstellingen rondom schoenen samen, in samenwerking met musea wereldwijd. Ambers schoenontwerpen zijn onderdeel van mijn digitale collectie, zo kennen we elkaar. Af en toe leen ik ook stukken uit Jans privécollectie. Zijn ontwerpen bewegen zich op het snijvlak van mode en kunst. Zo ontstond geleidelijk het idee om kunstenaars en designers uit onze netwerken te vragen om nieuwe creaties te maken met zijn schoenen.”

Wie zijn de deelnemende kunstenaars?

Liza: “Het is een mooie mix geworden, met mensen uit verschillende disciplines.”

Amber: “Jan heeft zelf een aantal mensen aangedragen, waaronder zijn vrienden Swip Stolk, Peter Dautzenberg, Ton van der Spruit en Joop Rubens. Zijn zoon Lok wilde ook graag meedoen. Jans werk verbindt mode, kunst en design. Zodoende hebben we niet alleen mensen uit de modewereld gevraagd (o.a. Bas Kosters), maar ook uit de design- (o.a. Ted Noten en Anne de Jongh van Jonghlabel) en kunstwereld (o.a. Alet Pilon en Albert van der Weide).”

Liza: “Naast designschoenen vind je op mijn website veel kunstwerken waarin schoenen verwerkt zijn. Sommige kunstenaars werken veel met schoenen, zoals het Britse duo Fantich&Young. Zij zijn ook met Jans schoenen aan de slag gegaan en hebben ze, in het verlengde van hun Apex Predator-serie, voorzien van ‘menselijke’ tanden.”

Wat kunnen we verwachten van de expositie?

Liza: “Het is serie compleet nieuwe kunstwerken, waarbij Jans ontwerpen het uitgangspunt zijn. Hier zitten onder meer de ‘What is this?’-schoen en de bekende zweefhak bij. In totaal zijn er 43 objecten gemaakt, van sculpturen met bladgoud tot houtsneden en zelfs een volledig servies.”

Amber: “Wat de kunstenaars met elkaar gemeen hebben, is hun affiniteit met Jan en zijn werk. Het afleveren van de schoenen maakte veel persoonlijke verhalen los.”

Liza: “Fantich&Young, ONA B. (Oostenrijk) en Elvira Rajek (Oostenrijk) komen speciaal voor de opening naar Amsterdam. Ze kennen Jan al door zijn ontwerpen. Over een paar dagen kunnen ze hem eindelijk persoonlijk ontmoeten en uitleggen hoe hun creaties tot stand zijn gekomen.”

Hebben jullie een persoonlijke favoriet?

Amber: “Ik heb niet één favoriet, er zijn meerdere werken die ik erg interessant vind. Vooral omdat we het creatieve proces van de kunstenaars van zo dichtbij hebben meegemaakt en het echt een samensmelting is van het handschrift van de kunstenaar en Jan Jansen. Het leuke is dat ze er allemaal heel anders mee zijn omgegaan. Zo heeft Bas Kosters ervoor gekozen de schoenen intact te laten, terwijl Marie Verstegen het ontwerp juist helemaal ontleed heeft. Vanuit de gedachte: hoe zit zo’n schoen nou eigenlijk in elkaar?”

Liza: “De expositie is zo gevarieerd dat ik er niet één zou kunnen kiezen. Het zou ook niet eerlijk zijn om slechts één werk uit te lichten. Iedereen heeft er zóveel tijd en materiaal in gestopt. Wel was ik erg verrast door het verhaal van Elvira Rajek. Zij heeft een zwarte laars tegen een schietschijf gezet en er letterlijk doorheen geschoten. Later hoorden we van Jan dat hij die laars heeft gemaakt voor Mathilde Willink (de vrouw en muze van kunstenaar Carel Willink, red.). Mathilde is door een kogel aan haar eind gekomen. Niemand die weet of het moord of zelfmoord was. Dat geeft zo’n kunstwerk een heel nieuwe laag. Terwijl het puur toeval was. Elvira wist niet eens van het bestaan van Mathilde Willink af.”

De kunstwerken zijn van 17 t/m 19 november te zien én te koop tijdens een expositie in Amsterdam in The View, Rokin 75. Daar is ook een publicatie verkrijgbaar waarin alle kunstwerken zijn opgenomen. ‘Jan Jansen Shoe Treasures’ is dagelijks te zien van 11.00 – 19.00 uur en gratis toegankelijk.

De werken zijn vanaf 15 november ook te bekijken op www.janjansenshoetreasures.com.

Foto’s: Jan en Tonny Jansen (Charlotte Visser), Bas Kosters (Charlotte Visser), Fantich&Young (Barrett Barrera Projects USA), Joyce de Gruiter (Bas Duijs). Marie Verstegen (Charlotte Visser) en Jonghlabel (Charlotte Visser).