De schoenenbranche zette in maart 2020 meer dan 30 procent minder om, stenen winkels zelfs 52 procent, blijkt uit de Shoescan van Inretail en GfK. Komen winkeliers die klap nog te boven?

Dave Quadvlieg, branchespecialist schoenen & sport bij Inretail: “De kans dat de sector over heel 2020 zal plussen, acht ik nihil. Zelfs als de situatie vanaf 1 oktober weer enigszins normaliseert, kan de verloren voorjaarsomzet niet zomaar worden ingehaald. De een zal dat kunnen dragen, de ander niet. Maar wat ik ook zie, wat deze crisis in ondernemers naar boven brengt, is een enorme creativiteit en vechtlust. In de schoenenbranche heeft de afgelopen jaren een flinke kaalslag plaatsgevonden. De winkeliers die nu nog over zijn, weten wat overleven is. Die laten zich niet zomaar uit het veld slaan.”

Waar merk je dat aan?

“Om een voorbeeld te geven: ik heb nog nooit zoveel retailers actief met social media aan de slag zien gaan als nu. Die foto’s of video’s van de nieuwe collectie laten zien, volgers digitaal meenemen door de winkel en videoboodschappen inspreken. Daar spat het ondernemerschap vanaf. Een goede manier om contact met je klanten te blijven houden. Die zitten door de intelligente lockdown waarschijnlijk meer op social media dan ooit.”

Hoe is de stemming onder winkeliers die jij spreekt?

“Ze vinden de onzekerheid het lastigst. Niemand weet hoe lang deze situatie nog gaat duren. De regering biedt op dat vlak weinig perspectief; er is geen einddatum waar we als branche naartoe kunnen werken. Resultaat is dat we met 40 procent van de kennis 100 procent van de besluiten moeten nemen. Extra lastig is dat we in een branche zitten waar een half jaar tot een jaar vooruit wordt gewerkt, met de inkoop en productie van nieuwe collectie. Verder hebben winkeliers, en ik persoonlijk ook, moeite met de gemixte signalen vanuit de overheid. Aan de ene kant wordt er gezegd dat winkelen gewoon mag en ook veilig kan, aan de andere kant worden consumenten opgeroepen zoveel mogelijk thuis te blijven.”

‘We moeten met 40 procent van de kennis 100 procent van de besluiten nemen’

Na een enorme dip in de verkopen vanaf de tweede week van maart (week 11), kondigden de eerste tekenen van omzetherstel zich vanaf week 13 aan, blijkt uit de Shoescan. In welke zin?

“Het sluiten van de horeca en scholen veroorzaakte een schokgolf van jewelste in de maatschappij. In de twee weken die daarop volgden, waren consumenten logischerwijs totaal niet bezig met nieuwe schoenen. Zeker niet omdat het artikelen betrof die ze niet direct nodig hadden – alle feestjes en bruiloften gingen immers niet door. Toen de ergste schrik eenmaal gezakt was, kwam de schoenenverkoop weer langzaam op gang, zij het vooral online. Daarbij zal ook meespelen dat de prijs- en kortingsacties dit voorjaar veel vroeger zijn ingezet dan anders. De oproep om de uitverkoop wettelijk te reguleren en pas vanaf 1 juli te starten is alleen om die reden al kansloos. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de handhaving.”

Hoe kijk jij tegen deze vroege afprijzingen aan?

“Laat ik voorop stellen dat geen enkele winkelier graag marge weggeeft. De enige partij in de keten die blij is met (vroege) prijsacties, is de consument. Liquiditeit is op dit moment het grootste probleem voor retailers. Kortingen kunnen ondernemers helpen snel liquide middelen te maken. Als dat op korte termijn de enige manier is om deze crisis door te komen, denk ik niet dat we ze dat middel moeten ontnemen.”

‘We laten u niet in de steek’, was half maart de boodschap van Rutte aan ondernemers. Zijn de steunmaatregelen van het kabinet genoeg om schoenenondernemers door deze crisis heen te slepen?

“Het is reteknap dat het noodpakket er zo snel is gekomen, maar ik vrees dat het niet afdoende is. Naast de TOGS-maatregel (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren, een belastingvrije gift van €4.000,-) zijn er regelingen voor de tegemoetkoming van loonkosten (NOW), extra ondersteuning voor zzp’ers (TOZO) en een principeovereenkomst over de winkelhuur. Maar voor het voorraadprobleem is nog geen oplossing. En daar zit het meeste geld. Kleding en schoenen zijn seizoensgebonden. Het is de vraag of retailers hun al ingekochte en geleverde lente-zomercollectie 2020 voldoende kwijt kunnen. Dat werkt ook een volgend seizoen door; normaliter wordt de nieuwe collectie gefinancierd met de inkomsten uit de huidige collectie. Dat probleem hebben we ook aangekaart bij Economische Zaken.”

‘Voor het voorraadprobleem is nog geen oplossing, en daar zit het meeste geld’

Heb je tips voor ondernemers die denken: hoe nu verder?

“Een scenarioplanning geeft inzicht in de (financiële) gevolgen voor je onderneming en de maatregelen die je moet treffen. We hebben hiervoor een speciale tool ontwikkeld. Daarmee kun je bij verschillende scenario’s – denk bijvoorbeeld aan een omzetdaling van 20, 50 of zelfs 80 procent – zien waar knelpunten in je begroting voor het huidige of volgende seizoen ontstaan. En of er een overbruggingskrediet of extra financiering nodig is om dat te ondervangen. Retailers zitten nu met een voorraadoverschot, maar ik denk niet dat het een oplossing is om dan maar 50 procent van je najaarsorders te annuleren. Met een halve collectie kun je nooit de omzet draaien die je nodig hebt om uit de kosten te komen.”

Meer lezen? Kijk hier voor ons dossier ‘Coronavirus en de retail’

Beeld: Pixabay.com/Matthewwafflecat