De leegstand van winkels in in 2013 opnieuw toegenomen. Het vloeroppervlak in de detailhandel staat (begin 2014) voor 9 procent leeg, tegen 8 procent in 2013. Het Planbureau voor de Leefomgeving publiceerde 23 juni deze nieuwe cijfers.

Oorzaken
Niet alleen de economische crisis is de oorzaak van de toenemende leegstand. Een deel van de oorzaken zou bovendien structureel van aard zijn, zoals het toenemend gebruik van ICT (e-commerce). Ook de afvlakkende bevolkingsgroei en de dalende beroepsbevolking zorgen voor minder vraag naar ruimte. Begin 2014 was ruim een derde van de leegstand in de detailhandel structureel van aard.

Probleem?
Leegstand is een maatschappelijk probleem als die een structureel karakter krijgt en wanneer dit een negatieve uitstraling op de omgeving heeft. Te denken valt aan verloedering en verpaupering van gebieden met veel leegstaande panden. Opvallend is dat veel nieuwe winkelpanden momenteel leeg worden opgeleverd. In 20 procent van de gevallen is er nog geen huurder voor het pand gevonden.

Locatie
Binnen Nederland komt leegstand meer voor in de Randstad, terwijl het juist in perifere regio’s een probleem is. Vooral aan de randen van Nederland concerteert zich veel leegstand, zoals in krimpgebieden als Zuid-Limburg en Noordoost-Groningen. Hier staat 11 procent van de winkels leeg. Als naar verschillende typen winkelgebieden wordt gekeken is er vooral veel leegstand in de centrale winkelgebieden van de kleinere en middelgrote steden, stelt Compendium voor de Leefomgeving.

Size matters
Het aantal vierkante meter per winkel is de afgelopen decennia fors toegenomen, van minder dan 50 vierkante meter per winkel in 1968 naar ruim 270 vierkante meter in 2014. Dit heeft voor een belangrijk deel te maken met de ketenvorming die in de detailhandel heeft plaatsgevonden. Leegstaande panden zijn gemiddeld kleiner dan in gebruik zijnde panden. De behoefte aan grote winkelpanden lijkt er dus nog steeds te zijn.